Εύκολη πεζοπορία κατάλληλη για όλο το χρόνο (το χειμώνα η κορφή είναι συνήθως σκεπασμένη με χιόνι)

Η Αλεβίτσα είναι μια κορφή με μέτριο υψόμετρο, πλούσια όμως σε θέα και μνήμες. Το μικρό βουνό κατέχει κομβική θέση ανάμεσα στη λεκάνη της Καστοριάς, τις πεδιάδες της νότιας Αλβανίας και το Γράμμο. Μια μέρα με καθαρό καιρό, το βλέμμα ταξιδεύει από το Γράμμο μέχρι τον Όλυμπο και το Βέρμιο.

Η βραχώδης κορυφή της ξεπροβάλει μέσα από τα αχανή δασωμένα τοπία σαν φυσικά οχυρή ακρόπολη. Αυτά της τα χαρίσματα την έκαναν σημαντικό στρατιωτικό παρατηρητήριο. Πιθανολογείται πως ήταν και αρχαία ακρόπολη, καθώς εδώ βρέθηκε αγαλματίδιο κορινθιακής προέλευσης.

Το σημείο έχει κάτι που συγκινεί και καθηλώνει. Είναι η θέση, οι απότομοι γκρεμοί, ή η πανοραμική θέα προς τα ατελείωτα σιωπηλά δάση και τα βουνά που κλείνουν τον ορίζοντα γύρω-γύρω. Κι όταν το βλέμμα στρέφεται προς τα παλιά πολυβολεία και τις ερειπωμένες στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε στοιχειώνουν μνήμες του ελληνοϊταλικού έπους και του Εμφυλίου.

Στην κορυφή υπάρχει ένα μικρό λίθινο στρατιωτικό κτίσμα και πολυάριθμα οχυρωμένα πολυβολεία. Σήμερα είναι όλα ερειπωμένα. Στην κορυφή φτάνει χωματόδρομος από τα ακριτικά χωριά Διποταμία και Καλή Βρύση. Εμείς θα κατηφορίσουμε από την κορυφή, περνώντας από το μεγάλο λιβάδι με τα ερείπια από το στρατιωτικό φυλάκιο που είχε ενεργή συμμετοχή στον ελληνοϊταλικό και τον Εμφύλιο Πόλεμο.

Αρχικά διασχίζουμε λιβάδια και σύντομα μπαίνουμε σε δάσος με οξιές. Φτάνοντας στο πλάτωμα όπου ο χωματόδρομος ενώνεται με τον κεντρικό άξονα Καλή Βρύση – Γιαννοχώρι, πιάνουμε παλιό μουλαρόδρομο που έχει εν μέρει σβήσει πάνω στο αποσαθρωμένο πέτρωμα. Είναι όμως εύκολο να τον ακολουθήσουμε με τα πόδια αφού η χάραξή του δεν έχει τελείως χαθεί. Ο δρόμος γίνεται πάλι ξεκάθαρος πλησιάζοντας στο χωριό, όπου περνά και από δύο πέτρινα εικονίσματα. Στην πλατεία του χωριού μας υποδέχεται η εντυπωσιακή εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, μοναδική λόγω του διπλού γυναικωνίτη. Στο πλάι της εκκλησίας υπάρχει κρήνη και το μνημείο των πεσόντων Γιαννοχωριτών.